Sparren over jouw Lean vraagstuk?
Bel met René
5S is een van de belangrijkste Lean tools. Wat is 5S eigenlijk en hoe wordt het ingezet in organisaties? En wat levert het eigenlijk op!
Volgens het Lean Lexicon zijn de 5S'en "vijf verwante termen, beginnend met een S, die werkplekpraktijken beschrijven die bevorderlijk zijn voor visuele controle en Lean productie."
In het Japans zijn deze vijf woorden:
Deze vijf concepten betekenen in het Nederlands: Scheiden, Schikken, Schoonmaken, Standaardiseren, Standhouden. (Sommigen voegen een zesde S toe voor Safety.)
Interessant is dat Toyota traditioneel verwijst naar slechts vier S-en, omdat het idee van shitsuke overbodig is geworden door het systeem van het bedrijf van dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse audits om gestandaardiseerd werk te controleren.
De Lexicon herinnert ons ook hieraan: "Of er nu vier, vijf of zes S-en worden gebruikt, het belangrijkste punt om te onthouden is dat de inspanning systematisch en organisch is voor lean productie, niet een 'bolt-on' stand-alone programma."
De toepassing van 5S is vaak de eerste stap in een Lean transformatie. Dat komt omdat het idee erachter eenvoudig te begrijpen is en de toepassing ervan onmiddellijk zichtbare resultaten oplevert. Door mensen te helpen met de transformatie van hun manier van denken en hen in staat te stellen hun werkplek (en dus hun werk) op een andere manier te organiseren, kan 5S een krachtige katalysator zijn in een Lean reis.
Norman Faull van Lean Institute Africa, die verslag uitbracht van een Lean-conferentie in Tunesië, vertelde onlangs hoe 5S door veel bedrijven op het continent is gebruikt om een kaizen cultuur te introduceren. Een krachtige herinnering aan het belang van vasthouden aan de basis.
Een prachtig voorbeeld van hoe 5S kan worden gebruikt om dat eerste zetje te geven in de richting van een Lean transformatie komt van dit Italiaanse ziekenhuis, waar verpleegkundigen de verandering op een afdeling in gang zetten door de 5S techniek toe te passen op de magazijnen, de verpleegpost en de medische trolleys. Lees hier over hun werk met 5S en de resultaten die het opleverde.
Lean boer Ben Hartman begon zijn Lean reis ook op zijn boerderij in Indiana door 5S toe te passen. Ben veranderde zijn overvolle magazijn in een handvol gereedschap dat hij nu achterin zijn vrachtwagen kan laden. In dit interview legt hij uit hoe hij dat deed.
Het feit dat 5S een goede eerste stap in uw reis is, betekent niet dat het een gemakkelijke stap is of dat u het na de eerste implementatie gewoon kunt vergeten. Zoals alles in lean, is het moeilijk om uw 5S-inspanningen vol te houden. In een belangrijke column van Yokoten schrijft Jim Womack: "Stel dat een organisatie 5S implementeert om de juiste redenen en op de juiste manieren om het werk te verbeteren. Het lijkt alsof dit eenvoudig moet zijn zodra het werk correct is gespecificeerd. Gewoon sorteren, rechtzetten, glanzen, standaardiseren en het proces volhouden! Maar het volhouden is eigenlijk heel moeilijk. In mijn ervaring, als een onopzettelijke industriële en organisatorische archeoloog, heb ik vaak de overblijfselen van 5S implementaties gezien (bv. de versleten blauwe tape rond de lege ruimte waar gereedschap of voorraden zouden moeten zijn en waarschijnlijk ooit waren). [...] In de praktijk constateer ik dat 5S een andere curve heeft, waarbij de voordelen vaak in twee korte halfwaardetijden verdwijnen, de ene een steile daling en de tweede een duikvlucht." Bekijk de column voor een paar goede tips over hoe we ervoor kunnen zorgen dat onze 5S-praktijken standhouden.
Het belang van 5S in een Lean transformatie kan niet genoeg benadrukt worden. In dit boeiende artikel gaat Michael Ballé zelfs zover dat hij het gebrek aan 5S-inspanningen noemt als een van de hoofdzonden die ons vermogen tot Kaizen op de gemba belemmeren. In dit artikel schrijft Michael: "De bedoeling van 5S is dat mensen leren, door regelmatig de vijf S-en te oefenen, om een werkomgeving te creëren waarin gestandaardiseerd werk gemakkelijk te volgen is. [...] Zonder 5S is het onwaarschijnlijk dat Kaizen van de grond komt, omdat mensen niet zullen proberen zich hun werkplek toe te eigenen of te verbeteren."
Het is interessant om te zien hoe, net als voor andere Lean tools, 5S belangrijker is voor de onderliggende principes die het belichaamt dan voor de praktijk van het schoon en netjes houden van de werkplek die het ons leert. In die zin vergemakkelijkt 5S de standaardisatie en geeft het mensen de mogelijkheid zich de oplossing van de problemen op de werkplekken toe te eigenen.
Denken dat 5S alleen bestaat uit het opruimen en organiseren van een paar schappen is zeer beperkend. Maak ook niet de fout om te overdrijven met 5S - bijvoorbeeld door overal in een kantoor tape omheen te plakken (van stoelen tot waterdispensers).
In dit artikel over een gemba walk bij Tokheim Italia geeft Michael Ballé ons nog een belangrijke herinnering: Lean tools betekenen vaak verschillende dingen voor verschillende mensen, en 5S is daarop geen uitzondering. Daarom is het essentieel dat de toepassing van 5S echt ten goede komt aan de operator. Michael schrijft: "Hoe werkt 5S dan voor de technici? In het onderhoudscentrum gaat 5S erom de operators te helpen hun bestelwagens met zo min mogelijk afval en frustratie te bevoorraden."
De voordelen van 5S zijn divers, maar ze zijn niet altijd duidelijk (Lean is een holistisch systeem, en de positieve effecten ervan zijn meestal voelbaar in de hele onderneming): Tokheim zelf, bijvoorbeeld, leert ons hoe het toepassen van 5S een positief effect had op de milieuprestaties van het bedrijf. Directeur Mauro Cartello zegt: "Afval genereert afval. Hoe beter we worden in het elimineren van afval en het identificeren van dingen met echte waarde, hoe kleiner onze impact op de natuur en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen, en hoe groter ons zakelijk succes." Lees het artikel voor meer informatie over 5S dat de groene prestaties van Tokheim ondersteunt.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief
