FEATURE - Afval in de landbouwsector vormt niet alleen een grote bedreiging voor het milieu, de economie en de boeren, maar ook voor de voedselzekerheid over de hele wereld.

Woorden: Juan Guillermo Ramírez, Lean Specialist, Lean Instituut Colombia

Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties wordt in Latijns-Amerika jaarlijks 6% van het voedsel verspild. Dit betekent dat ongeveer 15% van het voedsel dat elk jaar beschikbaar is in onze regio wordt verspild. Hier in Colombia bedroeg de voedselverspilling volgens de Vereniging van Voedselbanken het afgelopen jaar 9,76 miljoen ton - het equivalent van 37 miljoen Colombianen een jaar lang 430 gram per dag extra te voeden (de minimale hoeveelheid die wordt aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie). Wereldwijd zijn de cijfers nog slechter: naar schatting wordt een derde van het voedsel dat wereldwijd wordt geproduceerd nooit opgegeten!

Lean Thinking kan een sleutelrol spelen in de vele waardestromen die samen de voedingsindustrie vormen, voedselverspilling aanpakken en de landbouwsector helpen te verbeteren. Het lijdt geen twijfel dat hiervoor ook infrastructurele en technologische investeringen nodig zijn die agrobedrijven kunnen helpen om hun productiviteit te verhogen en de groeiende concurrentie en vraag in de toekomst het hoofd te bieden. Maar dit is slechts de helft van het verhaal. Uit gegevens van de Wereldbank blijkt dat in de hele agrarische "waardeketen" elk jaar 1,3 miljard ton voedsel wordt verspild. Zo'n groot probleem kan niet alleen worden aangepakt met een productiviteitsverhoging.

Ik sprak hier onlangs over met Jose Yarso Moreno, die de landbouwactiviteiten leidt bij CARTAMA, een producent van Hass avocado. Hij zei dat, hoewel de sector in de verleiding zou kunnen komen om op de grotere vraag te reageren met de aanschaf van nieuwe apparatuur en technologie, wat er eerst moet gebeuren is een heroverweging van het werk door de ontwikkeling van capaciteiten - vooral in de frontlinie. Op deze manier hebben eerstelijnswerkers een systeem tot hun beschikking dat bestaat uit tools, concepten en standaarden waarmee ze hun vermogen om problemen (afwijkingen van de standaarden) te detecteren en erop te reageren kunnen verbeteren, wat leidt tot een solide besluitvorming en een optimaal gebruik van middelen.

Dit is het soort actie, zegt Yarso, waarmee je echt je kosten en afval per hectare kunt beheersen, door een proactieve omgeving te creëren waarin het werk voorspelbaar is en het leren continu doorgaat. Bovendien kunnen ze ons helpen om te reageren op de catastrofale effecten van klimaatverandering op planten en gewassen.

Volgens Andrea Alfaro, directeur Operational Excellence bij GHT Corp, die agrobedrijven helpt om hun efficiëntie te maximaliseren door op te treden als tussenpersoon tussen bloemenproducenten en -verkopers, is een kenmerk van landbouwprocessen in Colombia (hoewel er geen reden is om te denken dat het in andere landen anders zou zijn) dat het mogelijk is om afval aan het einde van de productieprocessen te kwantificeren, maar dat het heel moeilijk is om te begrijpen in welke stadia van het proces het meeste afval ontstaat. Deze onzekerheid maakt het bijzonder moeilijk om actie te ondernemen om inefficiënties in het werk aan te pakken.  Andrea wijst er ook op dat de sector te kampen heeft met een groot personeelsverloop en een algemeen gebrek aan interesse bij de nieuwe generaties. Dit leidt tot steile en langzame leercurves, een probleem dat nog wordt verergerd door het gebrek aan standaarden in de sector.

Het is tijd om de landbouwsector oplossingen te bieden die verder gaan dan de technificatie van processen en de internalisering van Lean-concepten bevorderen, de vaststelling en handhaving van standaarden en de invoering van managementpraktijken die niet alleen de eliminatie van verspilling vergemakkelijken, maar ook een adequaat en verantwoord gebruik van hulpbronnen.

_{De auteur}